بررسی مفهوم «خلیفة اللّهی» انسان/در آیه خلافت (آیه 30 سوره بقره)

مقدمه
همچنان که می‌دانید مفهوم « خلافت» در قرآن یکی از مفاهیم مهم در فرهنگ اسلام و شاید هر دین آسمانی باشد؛ چرا که هر یک از ادیان إلهی بر این معتقدند که خداوند سبحان جهت هدایت و رهبری انسان‌ها در هر عصری پیامبری برمی‌گزیند تا به مثابه خلیفه إلهی باشد که بندگان را در مسیر تعالی حرکت می‌دهد و آنان را اگر طالب حقّ و حقیقت باشند به سر منزل مقصود می‌رساند. شاید مهم‌ترین دینی که موضوع خلافت إلهی در آن بیش از هر دین یا مذهب دیگر مورد عنایت و توجه است دین اسلام باشد. چرا که موضوع خلافت خداوند پس از آدم علیه‌السلام و دیگر انبیای إلهی در گذر سالیان متمادی، به عصر بعثت نبی مکرم اسلام محمد مصطفی، خاتم الأنبیاء و المرسلین صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم و پس از آن به دوازده امام که اوصیای بر حق اویند متصل می‌شود و اکنون نیز همچنان با نیابت ولی فقیه از دوازدهمین اختر تابناک ولایت در جریان است. انگیزه تحریر این مقاله نظرات و دیدگاه‌های نادرستی است که درباره مفهوم «خلافت» و مصداق «مستخلف عنه» بیان شده است. باید توجه داشت که اگر خلافت در این آیه به معنای جانشینی از پیشینیان باشد چه جانشینی از جنّیان، چه جانشینی از «نسناس» و چه جانشینی از دیگر انسان‌های قبل از حضرت آدم علیه‌السلام، این فضیلتی را برای حضرت آدم علیه‌السلام و ذرّیه او اثبات نخواهدکرد یا دست‌کم فضیلت بسیار بالایی را اثبات نمی‌کند در صورتی که آیات قبل و بعد این آیه و نیز سیاق بکاربرده شده همگی بر این دلالت دارند که موضوع، موضوعی مهم و سرنوشت‌ساز است که . . .

ادامه مطلب را اینجا بخوانید